Luận điểm: Dưới ngòi bút tài hoa của Thạch Lam, không gian khu chợ hiện lên tựa một bức tranh tĩnh tại, đìu hiu, vương phảng nỗi buồn.

Dẫn dắt và trích dẫn/ biểu hiện

Cảm nhận

“Chợ”

vốn là một nơi đông đúc, nhộn nhịp với những món hàng rực rỡ, những lượt khách tấp nập ra vào hoà cùng những thanh âm vang vọng của kẻ mua, người bán. ( Nhận xét bằng cách liệt kê + tưởng tượng)

Có thể nói, “chợ” là một không gian đặc biệt, phản ánh đời sống kinh tế và sinh khí của một địa bàn. Ấy vậy nhưng, có lẽ khu “chợ” ở đây lại chẳng khoác lên mình sắc áo rực rỡ ấy mà phảng phất dư vị của sư đói nghèo. ( Nhận xét bằng cách tương phản)

Hai chữ “vắng không”

đã mở ra trước mắt bạn đọc những ấn tượng về cái hoang vắng, trống trơ, thưa thớt bóng người. (Nhận xét bằng cách liệt kê + tưởng tượng)

Chi tiết “mấy cái quán chơ vơ lộng gió”

bỗng chốc gợi lên một khung cảnh trơ trọi, lẻ loi và đầy cô quạnh. (Nhận xét bằng cách liệt kê + tưởng tượng)

Chẳng phải những hàng xá đông đúc, kẻ vào người ra như ta vẫn thường thấy, “mấy cái quán” ở đây đâu hề có một bóng người. (Nhận xét bằng cách tương phản)

Có chăng, những vị khách ghé đến cũng chỉ là những đợt lộng thổi của cơn gió đông tê buốt mà thôi. (Nhận xét bằng cách tưởng tượng)

Hoà trong không gian tiêu điều ấy là cái lấm lem của “rác bẩn rải rác lẫn với lá rụng của cây đề”.

Tưởng chừng như, khu chợ ấy đã bị con người ta quên lãng, chẳng còn được dụng tâm chăm lo, gom dọn. Thật chẳng khác chi một chốn tàn hoang không người. ( Nhận xét bằng cách TT)

Bức tranh bỗng chốc rung lên bởi những đợt cuộn thổi của làn gió mùa đông: “Gió thổi mạnh làm Sơn thấy lạnh và cay mắt”

Nào có phải cơn gió se mơn man trên từng thớ da, thớ thịt, cũng chẳng phải làn gió mang theo cái oi nồng của ngày hạ rực nắng, “gió” ở đây là gió trời đông, là cơn gió cuồn cuộn thổi đem theo cái tê buốt khiến con người ta phải “cay mắt”. (Nhận xét bằng cách TP).

Cơn gió hiện lên thật chẳng khác chi một vị hung thần của trời đông. (Nhận xét bằng cách TT)

Những tưởng rằng, sắc u ám, tái nhợt sẽ là gam màu chủ đạo phủ trùm lên bề mặt bức tranh, ấy thế nhưng, Thạch Lam đã tinh tế gieo vào bức tranh tranh của mình chút sáng trong của nền trời. Ba chữ “chân trời trong”

mở ra một bầu không bao la, xa rộng, quang đãng và không chút gợn mây, cảm tưởng như có thể nhìn xuyên thấu cả những ngôi làng xa xa. ( Nhận xét bằng cách LK + TT)

Không gian ấy như tưới mát tâm hồn, khiến con người ta cảm thấy yên ả và dịu êm đến vô nhường! ( Nhận xét bằng cách TT)

Quyện hoà cùng sắc xanh trong trẻo ấy là màu nâu sạm của những con đường khô rắn, nứt nẻ - “mặt đất rắn lại và nứt nẻ những con đường nho nhỏ”

Lại một lần nữa, không gian thân thuộc của chốn làng quê lại hiện lên trước mắt độc giả. Một bức tranh yên dịu và thanh tĩnh đến lạ thường. ( Nhận xét bằng cách TT)

Đặc sắc còn nằm ở chỗ, Thạch Lam đã tinh khéo sử dụng bút pháp lấy động tả tĩnh.

Bằng việc miêu tả tiếng “lanh tanh” trong nhịp guốc của hai chị em, nhà văn chẳng cần lắm từ nhiều ý mà vẫn thành công trong việc gợi ra một không gian tĩnh vắng, yên bình. (Nhận xét bằng cách nêu tác dụng NT)

Chốt: Như vậy, bằng những nét phác hoạ tinh anh và tài hoa, Thạch Lam đã khéo léo đem đến cho bạn đọc một bức tranh vừa đìu hiu, xơ xác, lại vừa điểm chút thanh yên, dịu dàng.

Luận điểm: Dưới ngòi bút tài hoa của Thạch Lam, số phận của những đứa con nhà nghèo hiện lên thật đáng thương, đáng tội biết bao!

Dẫn dắt và trích dẫn/ biểu hiện

Cảm nhận

Hành động “sán gần giương đôi mắt ngắm bộ quần áo mới của Sơn”

đã làm gợn lên tâm khảm bạn đọc nỗi thương cảm, xót xa cho những mảnh đời túng thiếu, cơ cực. (Nhận xét bằng cách TT)

Hẳn rằng, các em đã khao khát chiếc áo ấy biết bao, đã ngưỡng mộ Sơn biết nhường nào nên mới chẳng thể nén lòng mình mà “giương đôi mắt” đong đầy những ao ước kia. (Nhận xét bằng cách lý giải)

Một chiếc áo mới vốn chỉ là một vật dụng giản đơn, một vật phẩm tưởng chừng như tất yếu phải có được, ấy vậy những với những đứa trẻ ấy, đó chỉ là những vọng tưởng vời xa. (Nhận xét bằng cách TP)

Chưa dừng lại ở đó, Thạch Lam còn chầm chậm đi vào miêu tả chi tiết cái xác xơ, khuyết hụt của những đứa trẻ nhà nghèo: “vẫn những bộ quần áo nâu bạc đã rách vá nhiều chỗ”

Đáng lý ra, ở độ tuổi ấy, con trẻ phải được khoác trên mình những bộ cánh rực rỡ vàng đỏ, vậy mà ở đây, Cúc, Xuân, Tý, Túc chỉ có thể bận tạm những manh áo nâu đã bạc màu, lại chắp vả nhiều chỗ. (Nhận xét bằng cách TP)

Phó từ “vẫn” thể hiện rằng đây vốn là những trang phục hàng ngày mà lũ trẻ phải mặc đi mặc lại, không có sự đổi thay. (Nhận xét bằng cách giải nghĩa từ)

Trong cái lạnh tê buốt của tiết trời đông, có lẽ, áo khoác khăn đeo cũng chẳng đủ để ôm giữ hơi ấm cho con người nhưng thứ mà lũ trẻ có ở đây chỉ là những tà vải mỏng tang, sờn cũ. (Nhận xét bằng cách TP)

Phép liệt kê tài tình đã tô đậm sâu rõ hơn tình cảnh hẩm hiu của những mảnh đời nghèo túng: “môi chúng nó tím lại…, da thịt thâm đi…chúng lại run lên, hàm răng đập vào nhau.”

Dưới ngòi bút Thạch Lam, lũ trẻ hiện lên với những gương mặt tái nhợt do giá rét, da thịt tím thâm bởi những đợt gió lùa, run rẩy và nheo nhóc. (Nhận xét bằng cách LK + TT)

Nếu có tấm áo dày hơn thì hẳn rằng, các em đã có thể chống chọi cái khắc nghiệt của trời đông. (Nhận xét bằng cách TP)

Chốt: Bằng cảm hứng nhân đạo cùng trái tim trĩu nặng tình yêu thương, nhà văn đã gieo vào lòng người đọc những rung cảm xót xa cho bao kiếp đời gian khó – những mầm non oằn mình vươn dậy trên mảnh đất cằn khố, quắt cứng.

Các phần

Yêu cầu cụ thể

Cấu trúc câu (gợi ý)

Ví dụ

Mở bài

- Giới thiệu, tác giả, tác phẩm

- Nhận xét chung về chủ đề và vài nét nghệ thuật đặc sắc của tác phẩm

+ Cách 1: Tác giả A là một nhà văn nổi tiếng của nền văn học (Việt Nam/ văn học hiện đại), cách viết của ông thường (nhẹ nhàng/ hấp dẫn, thú vị) .... và mỗi sáng tác ông đều bày tỏ ..... (những suy tư, trăn trở, tình cảm của mình) về .... (tầng lớp nào trong xã hội). Có rất nhiều tác phẩm của ông đã để lại ấn tượng khó quên trong lòng bạn đọc, trong đó là truyện “B”. “B” là tác phẩm thể hiện .... (chủ đề gì?).

+ Cách 2:  Puskin từng viết: “Linh hồn là ấn tượng của một tác phẩm. Cây cỏ sống được là nhờ ánh sang, chim muông sống được là nhờ tiếng ca, một tác phẩm sống được là nhờ tiếng lòng của người cầm bút”. Và nhà văn A với truyện “B” đã để tiếng lòng của mình cất lên, khơi gợi trong tâm trí bạn đọc bao suy tư vương vấn. Truyện “B” đã in dấu trong lòng độc giả về…..

Thân bài

Bước 1: Nêu nội dung chính hoặc tình huống của tác phẩm (chú ý nêu những sự kiện, tình tiết chính, nhất là những chi tiết gây ấn tượng đối với em).

Bước 2: Phân tích lần lượt các chủ đề (nếu nhiều chủ đề)

- Đó là chủ đề gì?

- Đưa ra các bằng chứng làm sáng tỏ chủ đề:

+ Phân tích ý nghĩa của nhan đề (nếu nhan đề đặc biệt);

+ Nhân vật thứ nhất (các chi tiết về hoàn cảnh, việc làm, cử chỉ, lời nói…) trong mối quan hệ với các nhân vật khác

+  Nhân vật  thứ hai (nếu đáng chú ý) là người thế nào, những chi tiết nào thể hiện điều đó?...

- Cảm xúc, thái độ của tác giả đối với nhân vật? (ngợi ca/ trân trọng/ xót thương/ phê phán/ tố cáo)

Bước 3: Phân tích tác dụng của các nét đặc sắc nghệ thuật trong truyện: nghệ thuật xây dựng nhân vật, cốt truyện, tình tiết, lời văn, ngôi kể, ...

+ Nêu dẫn chứng và phân tích, chú ý những chi tiết đặc sắc, gây ấn tượng trong cảm nhận của em?

+ Nghệ thuật đó có tác dụng gì trong việc chuyển tải nội dung?

Để làm sáng tỏ chủ đề ấy, tác giả đã khéo léo xây dựng các chi tiết miêu tả (lời nói/ hành động/ suy nghĩ) của nhân vật C, D: “……..”. Những chi tiết này đã chứng tỏ/ khắc hoạ rõ nét/ bộc lộ/ hé mở/ cho ta thấy…

Tiếp theo, truyện “B” còn làm nổi bật chủ đề /thông điệp….(nếu có)

Tác giả đã sử dụng/ dựng nên/ miêu tả/ vẽ ra…. Qua các hành động/ lời nói/ suy nghĩ/ chi tiết ấy, ta có thể cảm nhận được/ hiểu rằng/ thấu hiểu/ …

Bước 3: Truyện “B” đã sử dụng nhiều yếu tố nghệ thuật đặc sắc. Tác giả đã xây dựng tình huống truyện đặc sắc, ngôn ngữ kể chuyện lôi cuốn, nhân vật được khắc hoạ thông qua … (ngôn ngữ, lời nói, hành động, tâm lí) tài tình. / ngôn ngữ phù hợp với tính cách nhân vật, nghệ thuật khác…

Bước 4: Đọc truyện “B”/ Tìm hiểu về nhân vật C, tôi bất giác nhớ tới nhân vật D trong tác phẩm “…” của nhà văn… D cũng là một người… Thì ra họ đều có những phẩm chất/ số phận… Từ đó, ta hiểu thêm về cuộc sống, xã hội ra sao?

Bước 1: “Truyện ngắn Chí Phèo là câu chuyện về nhân vật cùng tên Chí Phèo – một đứa trẻ mồ côi bị bỏ rơi trong một cái lò gạch cũ. Hắn được người làng chuyền tay nhau nuôi. Lớn lên, Chí Phèo đi ở hết nhà này tới nhà nọ và làm canh điền cho Lý Kiến. Vì ghen tuông vô lí, Lý Kiến đẩy Chí Phèo vào tù. Bảy năm sau Chí Phèo trở về làng trong một bộ dạng khác hẳn của một tay anh chị. Hắn bị Bá Kiến lợi dụng và biến thành tay sai. Hắn trở thành con quỷ dữ của làng Vũ Đại, chuyên rạch mặt ăn vạ và gây tai họa cho người trong làng.

Mối tình với Thị Nở đã làm Chí Phèo hồi sinh, hắn khao khát làm hòa với mọi người và sống lương thiện. Nhưng bà cô Thị Nở và cái xã hội đương thời đã chặn đứng con đường trở về làm người lương thiện của Chí . Tuyệt vọng, hắn tìm giết Bá Kiến và tự sát. Nghe tin Chí Phèo chết, Thị Nở nhìn xuống bụng và thầm nghĩ đến một cái lò gạch bỏ không, xa đường cái và vắng người qua lại.

Bước 2:

* (Phân tích chủ đề 1 ) Truyện “Chí phèo” đã phản ánh cuộc sống cùng quẫn, đen tối của người nông dân nghèo trước Cách mạng tháng Tám; khơi sâu bi kịch bị cự tuyệt quyền làm người của những người cùng khổ như Chí Phèo

- Hình tượng nhân vật Chí Phèo với số phận bất hạnh, tăm tối, trượt dài trên con dốc của sự tha hoá.

+ Lai lịch, cuộc đời Chí Phèo trước khi ở tù

Lai lịch của Chí Phèo không trọn vẹn. Hắn là đứa trẻ không cha, không mẹ, không bà con, không tấc đất. Ngay từ khi mới sinh, hắn bị bỏ rơi ở lò gạch. Một người thả ống lươn đưa về, rồi bán cho bà goá mù, rồi bán cho bác Phó Cối. Chí Phèo không có tuổi thơ, sống mải mê đi nhà này sang nhà khác. Trưởng thành, hắn làm anh canh điền cho nhà Bá Kiến, một địa chủ tàn bạo. Dù bị bóc lột, Chí Phèo trước đây là nông dân lương thiện, khỏe mạnh và thuần khiết về tâm hồn.

+ Sự tha hoá của Chí Phèo, đánh mất đi nhân dạng và nhân tính:

Quãng đời lương thiện của Chí Phèo chấm dứt nhanh chóng vì bàn tay độc ác của giai cấp thống trị. Bá Kiến ghen tuông và đẩy Chí Phèo vào tù. Nhưng nhà tù, công cụ cải tạo con người của chế độ thực dân, chỉ làm tăng thêm đau khổ cho Chí Phèo. Từ làng Vũ Đại vào tù, Chí Phèo là con người; từ tù trở về làng Vũ Đại, hắn trở thành con quỷ. Khi trở về, bộ dạng kì quái của Chí Phèo gây kinh ngạc: 'đầu trọc, răng cạo trắng, đôi mắt gườm gườm, trông rợm chó.'. 

Nam Cao tập trung vào nội tâm nhân vật hơn là ngoại hình. Trong quá trình tha hoá, Chí Phèo không chỉ mất đi vẻ ngoại hình khỏe mạnh, mà còn mất đi tính cách thuần khiết. Trên đường đến nhà Bá Kiến, với tay cầm cổ chai, Chí Phèo vừa đi vừa chửi rủa, nhưng sau tiếng chửi là ý thức mơ hồ về bi kịch cuộc đời, là nỗi căm phẫn, tuyệt vọng. Trong sự cô đơn, Chí Phèo chỉ được đáp lại bởi âm thanh của vài con chó, trở thành một con vật sống giữa sự lạnh lẽo của xã hội loài người.

Giờ đây, để tồn tại với bọn cường hào (kẻ ưa ăn thịt người), Chí Phèo không thể hiền lành nhẫn nhục như trước. Muốn sống, hắn phải gây gổ, cướp giật, ăn vạ, tìm thấy ở rượu. Cuộc đời Chí Phèo giờ đây được định đoạt bằng những cơn say và những tội ác. Hắn là công cụ tội ác trong tay bọn thống trị...

Đẻ ra người nông dân lương thiện là bà mẹ hiền lành, nhưng để ra Chí Phèo lưu manh, bị tha hoá, bị đầy đọa, lăng nhục, mất cả nhân tính và nhân hình, là toàn bộ xã hội thực dân phong kiến bất công, tàn bạo, vô nhân đạo.

- Bi kịch bị cự tuyệt quyền làm người của Chí Phèo:

Bi kịch của Chí Phèo không chỉ là sự tha hoá và lưu manh. Hắn còn đối mặt với bi kịch lớn hơn: bị cự tuyệt quyền làm người. Gặp Thị Nở, một người đàn bà xấu đến ma chê quỷ, mang lại tình yêu và làm thức tỉnh chất người trong Chí Phèo. Hắn biết buồn vì sự cô đơn, nhớ về quá khứ với ước mơ về một gia đình hạnh phúc, bình dị. Cuộc gặp gỡ với Thị Nở là tia chớp loé lên trong cuộc đời tăm tối của Chí Phèo.

Tình yêu thương là nguồn động viên mạnh mẽ, thức tỉnh trái tim con người và đánh thức khao khát lương thiện. Chí Phèo, với lòng trắc ẩn, chạm đến tâm hồn người đọc. Hắn khao khát hòa mình vào thế giới lương thiện của những con người tốt lành. Thị Nở, như một chiếc cầu, dẫn lối Chí Phèo trở lại con đường của sự lương thiện. Câu trả lời của Thị Nở quyết định số phận của Chí: liệu hắn có được kết nạp trở lại xã hội con người hay sẽ bị giam cầm mãi mãi trong cuộc sống đen tối của sự thù hận. Chí Phèo tràn ngập hy vọng, nhưng cánh cửa hy vọng lại đóng sầm, bởi bà cô Thị không chấp nhận Thị Nở lấy một người chỉ biết nghề rạch mặt. Thật trách bà cô - biểu tượng của sự đen tối, định kiến và bất công trong làng Vũ Đại, cũng như trong xã hội. Mọi người trong làng coi Chí Phèo như quỷ ác, không có chỗ cho lòng nhân đạo! Chí Phèo đã trải qua những khoảnh khắc hạnh phúc nhất trong cuộc đời qua tình yêu, rồi lại đối mặt với những giây phút đau đớn nhất trong thảm kịch tâm lý của mình. Rượu không thể xua đi nỗi đau... 'hắn ngửi thấy hương vị chảo hành thoang thoảng' - hương vị của tình người, tình thương mà Chí Phèo không bao giờ quên, dù chỉ trải qua một lần ngắn ngủi; hắn ôm mặt khóc rưng rức. Giọt nước mắt của Chí Phèo là biểu hiện tối cao của đau đớn khi nhận ra bản thân đã bị từ chối quyền làm người.

Chí Phèo lại uống rượu và cầm dao ra đi. Nhưng hắn không quay về nhà Thị Nở như kế hoạch ban đầu mà thẳng đến nhà Bá Kiến. Trong cảm giác đau khổ và tuyệt vọng, Chí Phèo trở thành người tỉnh thức, tâm trí sáng tạo nhất trong làng Vũ Đại. Hắn nhận ra tội ác của kẻ đã lấy đi hình dáng và linh hồn của hắn - Bá Kiến. Chí Phèo quyết định đối đầu để trả thù. Trước mặt Bá Kiến, Chí Phèo chỉ vào khuôn mặt lão và đòi lại quyền làm người, yêu cầu được sống một cuộc sống lương thiện. Hắn sử dụng dao để giết Bá Kiến. Khi Bá Kiến chết, Chí Phèo quay về để tự kết thúc cuộc sống của mình. Chí Phèo chết vì không tìm thấy lối thoát, vì xã hội từ chối cho hắn sống. Ý thức nhân quả đã trở lại, Chí Phèo không chấp nhận sống như một con thú nữa và quyết định tìm kiếm cái chết. Chí Phèo qua đời trên bước cửa trở về cuộc sống và cái chết của hắn cũng là cái chết thảm của một sinh linh. Nó là sự lên án sâu sắc và mạnh mẽ về xã hội.

Trước đây, để bám lấy cuộc sống, Chí Phèo đã phải từ bỏ nhân phẩm. Nhưng khi ý thức nhân quả trỗi dậy, Chí Phèo lại phải đối mặt với việc chấm dứt cuộc sống của mình. Lật lại trang sách, ta còn nghe rõ câu hỏi của Chí Phèo: 'Ai là người ban tặng cho tôi sự lương thiện?'. Đó không chỉ là một câu hỏi, mà là một lời than phiền đau đớn, khiến hàng triệu trái tim đọc giả cảm thấy xót xa: làm thế nào để con người tồn tại trong một xã hội đen tối đang đè nén nhân tính? Câu hỏi của Chí Phèo là 'Một câu hỏi lớn. Không có lời đáp' thực sự đầy oan trái, đầy tuyệt vọng! Đây chính là bi kịch lớn nhất của nhân vật đáng quý này.

* (Phân tích chủ đề 2 )  T hể hiện tinh thần nhân đạo sâu sắc của Nam Cao, nhất là bộc lộ tấm lòng thương cảm sâu xa, thái độ trân trọng thực sự những phẩm chất tốt đẹp của con người. Đồng thời, truyện cũng phê phán giai cấp thống trị tàn bạo đã đẩy người nông dân vào hoàn cảnh khốn cùng

- Truyện ngợi ca khát vọng hướng thiện và sức mạnh diệu kỳ của tình yêu thương giữa con người

Tưởng rằng Chí sẽ bị trượt dài trên con đường lưu manh nhưng Thị Nở xuất hiện ở với Chí trong một đêm trăng sáng đã nâng đỡ con người kia dậy. Buổi sáng hôm sau khi thức dậy Chí đã hoàn toàn tỉnh rượu. Chi tiết Chí Phèo tỉnh rượu sau cuộc gặp gỡ với Thị Nở ở bờ sông đã khẳng định một điều rằng phần người trong Chí Phèo vẫn đang còn tồn tại. Lần đầu tiên trong cuộc đời Chí Phèo tỉnh dậy chợt nhận ra nơi căn lều ẩm thấp là ánh nắng ngoài kia rực rỡ biết bao, nghe được tiếng chim hót ngoài kia vui vẻ quá. Những âm thanh ấy ngày nào mà chả có nhưng hôm nay Chí mới nghe thấy. Một con quỷ dữ mà cũng cảm nhận được những điều tinh tế đó sao? Từ khi ra tù về, đây là lần đầu tiên Chí Phèo thấy tỉnh. Nhưng qua chi tiết này ta thấy rằng Nam Cao không trách, không giận Chí Phèo mà ngòi bút của ông dành cho nhân vật này vẫn nồng nàn yêu thương. Ông phát hiện trong chiều sâu của nhân vật vẫn là bản tính tốt đẹp, chỉ cần chút tình thương chạm khẽ vào là có thể sống dậy mạnh mẽ, tha thiết. 

Tiếp ngay sau đó, một chi tiết có thể được xem là “nhãn tự” của truyện ngắn này đó chính là chi tiết bát cháo hành và hơi cháo hành. Khi Chí Phèo đang suy nghĩ sau cơn tỉnh rượu thì với bàn tay ân cần của mình, Thị Nở đã khơi dậy trong Chí phần người bằng một bát cháo hành. Bát cháo hành chính là liều thuốc giải độc góp phần thức tỉnh phần người trong con quỷ dữ. Kỳ diệu làm sao bát cháo hành Thị Nở, là một liều tiên dược vừa gải cảm vừa giải độc. Đó là hương vị của tình người, của tình thương và tình yêu- một thứ tình cảm mộc mạc và chân thành. Khi cả làng Vũ Đại không chấp nhận Chí là con người thì Thị Nở đã dang rộng vòng tay để đón lấy anh. Và bát cháo hành kia vô hình chung đã sưởi ấm cho trái tim nguội lạnh và mở đầu cho một mối thiên duyên. Cảm giác hạnh phúc được sống trong tình thương đã đánh thức chất người trong Chí- cái bản chất lương thiện lâu nay đã tưởng chết hẳn trong cái lốt của một con quỷ dữ. Chi hiểu ra rằng người ta sống với nhau không chỉ bằng tội ác mà còn cả bằng tình thương yêu nữa. Chí đã thực sự hiểu ra chính mình, đã thực sự thay đổi.

Song song cùng với bát cháo hành là hơi cháo hành. Dường như cái hơi cháo hành đã làm mắt của Chí ươn ướt, nó phảng phất phục sinh phần người trong Chí… Hắn có thể sống với người ta bằng tình yêu, hắn nhen nhóm ước mơ về một cuộc sống bình dị… Hương cháo là hương cuộc đời, hương tình yêu mà từ trước đến giờ chưa ai cho Chí cả… Hương cháo giản dị, mộc mạc đến đơn sơ nhưng bao nhân tính ẩn chứa, nó giữ chân Chí Phèo đứng lại ở bờ của phần người… Nhìn Thị hắn như muốn khóc, hắn cảm động và ngay trong chốc lát “Hắn cảm thấy lòng thành trẻ con, hắn muốn làm nũng với Thị như làm nũng với mẹ…” Đó là giây phút mà hắn người nhất. Đã hai lần Thị Nở đã phải thốt lên “Ôi sao mà hắn hiền!” rồi “Những lúc tỉnh táo hắn cười nghe thật hiền”. Cảm giác được yêu thương và chở che đã làm Chí trỗi dậy một tình yêu cuộc sống. Phần quỷ tạm thời rũ bỏ. Đó là giây phút Chí thèm lương thiện và khát khao làm hòa với mọi người. Rồi đến khát vọng hạnh phúc với Thị Nở “Giá cứ như thế này mãi thì tốt nhỉ…” hay “mình sang đây ở với tớ một nhà cho vui”

- Truyện phê phán giai cấp thống trị tàn bạo đã đẩy người nông dân vào hoàn cảnh khốn cùng

Chân dung lão cường hào cáo già bá Kiến dần dần hiện rõ trong tác phẩm với những nét tính cách được thể hiện hết sức sinh động, đầy ấn tượng. Đó là giọng quát rất sang (bắt đầu bao giờ cụ cũng quát để thử dây thần kinh con người), lối nói ngọt nhạt, và nhất là cái cười Tào Tháo (cụ vẫn tự phụ hơn đời cái cười Tào Tháo ấy). Tất cả đều cho thấy bản chất gian hùng của lão cường hào khôn róc đời này. Nam Cao cũng hé cho thấy tư cách nhem nhuốc của cụ tiên chỉ: đó là thói ghen tuông thảm hại của lão cường hào háo sắc mà sợ vợ – lão cay đắng nhận ra mình già yếu quá mà bà tư thì cứ trẻ, cứ phây phây, nhìn thì thích nhưng mà tưng tức lạ…khác gì nhai miếng thịt bò lựt sựt khi rụng gần hết răng; đó là chuyện lão gỡ gạc tồi tệ đối với người vợ lính vắng chồng…và bổ sung vào đó, để cho sự thối nát của nhà cụ bá được hoàn chỉnh, còn có bà tư quỷ cái thường gọi canh điền lên bóp chân mà lại cứ bóp lên trên, trên nữa…Nhà văn chỉ kể qua, nhẹ nhàng tuy không kém phần thâm thúy, chứ không sa đà trong việc soi mói đời tư thối tha của lão cường hào.

Bước 3:

Kết bài

Khái quát về giá trị nội dung và nghệ thuật của truyện. Nêu tác động của truyện đối với em.

- Cách 1: Tác phẩm “B” đã khép lại nhưng dư âm của truyện vẫn còn vang đọng mãi trong tâm trí bạn đọc. Truyện “B” sẽ mãi ngân lên trong ta niềm xúc động về cuộc sống của những con người…, nhắc nhở ta về việc cần biết…. . Tôi tin rằng, theo nhịp chảy đều đặn của thời gian, truyện “B” của nhà văn A sẽ luôn được bạn đọc yêu quý, đón nhận.