NHÀ MẸ LÊ
Thạch Lam
- ĐỌC HIỂU (6,0 điểm)
Đọc văn bản sau và thực hiện yêu cầu:
Tóm tắt: "Nhà mẹ Lê" (Thạch Lam): Đoàn Thôn là một phố chợ tồi tàn với những cảnh đời khác nhau. Trong đó có bảy, tám gia đình từ xứ xa kéo tới. Nhà mẹ Lê hoàn cảnh rất nghèo khó, chồng mất và có tới 11 đứa con. Mùa rét đến, gia đình bác Lê lâm vào cảnh đói ăn. Bác Lê quyết định sang nhà ông Bả xin ít gạo về cho đàn con ăn. Chẳng những không xin được gạo, bác còn bị người ta thả chó cắn máu chảy ròng ròng. Hai hôm sau, bác Lê lên cơn mê sảng rồi chết. Mấy đứa con nhỏ nhà bác Lê mồ côi bơ vơ. (Đoạn trích dưới đây lược phần đầu văn bản).
...Nhà mẹ Lê là một gia đình một người mẹ với mười một người con. Bác Lê là một người đàn bà nhà quê chắc chắn và thấp bé, da mặt và chân tay răn reo như một quả trám khô. Khi bác mới đến phố, ai ai cũng chú ý đến đám con của bác: mười một đứa, mà đứa nhớn mới có mười bảy tuổi! Đứa bé nhất hãy còn bế trên tay.
Mẹ con bắc ta ở một căn nhà cuối phố, cái nhà cũng lụp xụp như những căn nhà khác. Chừng ấy người chen chúc trong một khoảng rộng độ bằng hai chiếc chiếu, có mỗi một chiếc giường nạn đã gẫy nát. Mùa rét thì giải ổ rơm đầy nhà, mẹ con cùng nằm ngủ trên đó, trông như một cái ổ chó, chó mẹ và chó con lúc nhúc. Đối với những người nghèo như bác, một chỗ ở như thế cũng tươm tất lắm rồi. Nhưng còn cách kiếm ăn? Bác Lê chật vật, khó khăn suốt ngày cũng không đủ nuôi chừng ấy đứa con. Từ buổi sáng tinh sương mùa nực cũng như mùa rét, bác ta đã phải trở dậy để đi làm mướn cho những người có ruộng trong làng. Những ngày có người mướn ấy, tuy bác phải làm vất vả, nhưng chắc chắn buổi tối được mấy bát gạo và mấy đồng xu về nuôi lũ con đói đợi ở nhà.
Đó là những ngày sung sướng. Nhưng đến mùa rét, khi các ruộng lúa đã gặt rồi, cánh đồng chị còn trở cuống ra dưới gió bấc lạnh như lưỡi dao sắc khía vào da, bác Lê lo sợ, vì không ai mướn bác làm việc gì nữa. Thế là cả nhà nhịn đói. Mấy đứa nhỏ nhất, con Tý, con Phún, thằng Hy mà con chị nó bế, chúng nó khóc là đi mà không có cái ăn. Dưới manh áo rách nát, thịt chúng nó thâm tím lại vì rét, như thịt con trâu chết. Bác Lê ôm ấp lấy con trong ổ rơm, để mong lấy cái ấm của mình ấp ủ cho nó, thẳng con nhớn nhất thì từ sáng đã cùng thằng Ba ra cảnh đồng kiếm con cua, con ốc, hay sau mùa gặt, đi một những bông lúa còn sót lại trong khe ruộng. Thật là sung sướng, nếu chúng mang về được một lượm, trong những ngày may mắn. Vội vàng, bác Lê đẩy con ra vơ lấy bỏ lúa, đem để xuống dưới chân vò nát, vét hột thóc giã lấy gạo. Rồi là một bữa cơm nóng lúc buổi tối giá rét, mẹ con ngồi xúm quanh nồi cơm bốc hơi, trong khi ngoài trời giá lạnh rút qua mái tranh...
[Lược một đoạn bác Lê bị chó nhà ông Bá cắn khi đi vay gạo cho đàn con ăn.]
...Đêm ấy, bác Lê lên cơn sốt. Những cái rùng mình lạnh lẽo nổi nhau lướt trên da bác, manh chiếu rách không đủ đắp ấm thân. Trong lúc mê sảng, bác Lê tưởng nhớ lại cả cuộc đời mình, từ lúc còn bé đến bây giờ, chỉ toàn những khổ sở, nhọc nhằn. [...] Rồi đến những ngày đi một lúa mỏi lưng trên cánh đồng, nhặt những bông lúa thơm, những lúc và lúa dưới chân...Bác Lê nhớ lại cái cảm giác vui mừng khi thấy cạnh bông lúa sắc sát vào da thịt. Đấy còn là những ngày no đủ. Rồi đến những buổi chợ vắng, những ngày nhịn đói như hôm nay...
Hai hôm sau, bác Lê lại lên cơn mê sáng rồi chết. Người trong phố chợ gom góp nhau mua cho bác một cỗ ván mọt, rồi đưa giúp bác ra cảnh đồng, chôn vào bãi tha ma nhỏ ở đầu làng […]
(Trích Nhà mẹ Lê – Thạch Lam, Nhà xuất bản Đời nay, 1937).
-
Câu 1: Thể loại của văn bản trên là gì?
-
Câu 2: Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong văn bản trên.
-
Câu 3: Câu văn Bác Lê là một người đàn bà nhà quê chắc chắn và thấp bé, da mặt và chân tay răn reo như một quả trám khô sử dụng biện pháp tu từ gì?
-
Câu 4: Đâu không phải là cảm xúc mà nhà văn gửi gắm thông qua đoạn trích?
-
Câu 5: Không gian nào được tập trung khắc họa trong đoạn trích trên?
-
Câu 6: Tác phẩm nào dưới dây không viết cùng đề tài với Nhà mẹ Lê
Trả lời các câu hỏi:
Câu 7 (1.0 điểm): Nêu hiệu quả của việc sử dụng ngôi kể trong đoạn trích trên.
Câu 8 (1.0 điểm): Tìm và phân tích tác dụng của một biện pháp tu từ được tác giả sử dụng trong câu văn sau: Dưới manh áo rách nát, thịt chúng nó thâm tím lại vì rét, như thịt con trâu chết?
Câu 9 (1.0 điểm): Anh/chị hãy rút ra thông điệp có ý nghĩa với cuộc sống từ văn bản Nhà mẹ Lê.
II. LÀM VĂN (4,0 điểm)
Anh/chị hãy viết bài văn phân tích, đánh giá nét đặc sắc về chủ đề và nhân vật trong truyện ngắn Nhà mẹ Lê (Thạch Lam)
Phần viết